Theo Reuters, dự thảo Hiến pháp mới của Cuba bỏ qua mục đích xây dựng Chủ nghĩa Cộng sản, công nhận sở hữu tư nhân, mặc dù vẫn giữ Đảng Cộng sản như một lực lượng lãnh đạo của nhà nước độc đảng. Như thế, trong Hiến pháp mới của Cuba, cụm từ “xây dựng chủ nghĩa cộng sản” sẽ không còn tồn tại. Phải chăng, Cuba muốn từ bỏ chủ nghĩa cộng sản? Đây là điều mà chúng ta sẽ biết được sau khi Hiến pháp mới được thông qua.
Dự thảo Hiến pháp của Cuba
Theo BBC đưa tin, Quốc Hội Cuba cuối tuần này đang thảo luận dự thảo Hiến pháp mới thay thế Hiến pháp thời Xô Viết.
Dự thảo này bỏ qua một điều khoản trong Hiến pháp năm 1976 về mục tiêu xây dựng một “xã hội cộng sản”, thay vào đó chỉ đơn giản là tập trung vào chủ nghĩa xã hội.
“Điều này không có nghĩa là chúng tôi đang từ bỏ lý tưởng của mình”, Chủ tịch Quốc Hội Esteban Lazo được trích lời trên truyền hình nhà nước. Cuba đơn giản bước sang một thời đại khác sau sự sụp đổ của Liên Xô, ông nói.
“Chúng tôi tin vào một nước xã hội chủ nghĩa, độc lập, thịnh vượng và bền vững.”
Dự thảo Hiến pháp được thư ký Hội đồng Nhà nước, ông Homero Acosta, trình Quốc Hội hôm thứ Bảy 21/7.
Ông Homero Acosta cho hay bản Hiến pháp này bao gồm công nhận sở hữu tư nhân – điều vốn bị Đảng Cộng sản kỳ thị suốt một thời gian dài, coi như một tàn tích của chủ nghĩa tư bản.
Thay đổi này có thể mang lại công nhận pháp lý mạnh mẽ hơn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ vốn phát triển rầm rộ sau cải cách thị trường, thúc đẩy kinh tế tư nhân và thu hút đầu tư nước ngoài.
Hiến pháp hiện tại của Cuba chỉ công nhận tài sản nhà nước, hợp tác xã, nông dân, tài sản cá nhân và liên doanh ở quốc gia 11 triệu dân.
Dự thảo cũng dường như củng cố các tổ chức chính trị và tạo ra một cơ cấu lãnh đạo mang tính tập thể hơn, sau gần 60 năm cai trị bởi nhà lãnh đạo cách mạng Fidel Castro và em trai Raul Castro.
Castro, khi 86 tuổi, vào tháng Tư, đã trao chức Chủ tịch nước cho cố vấn Miguel Diaz-Canel, 58 tuổi, mặc dù ông vẫn là người đứng đầu Đảng Cộng sản cho đến năm 2021. Ông cũng đứng đầu Ủy ban Cải cách Hiến pháp.
Theo Hiến pháp mới, Chủ tịch nước sẽ không còn là người đứng đầu Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nữa.
Thay vào đó sẽ có chức Thủ tướng, và Chủ tịch Quốc Hội cũng là người đứng đầu Hội đồng Nhà nước, cơ quan điều hành cao nhất của Cuba.
Dự thảo cũng quy định giới hạn tuổi và thời hạn nhiệm kỳ cho chức Chủ tịch nước. Theo đó, Chủ tịch nước cần phải dưới 60 tuổi thời điểm nhậm chức và không được ở cương vị này hai nhiệm kỳ năm năm liên tiếp.
Để phản ánh những thay đổi của Cuba, Chủ tịch nước Diaz-Canel hôm thứ Bảy đã thăng chức cho hai cấp dưới ở độ tuổi 50 trở thành phó Chủ tịch nước.
Ông Diaz-Canel giữ đa số các bộ trưởng từ thời Castro, trong đó có các chức vụ quan trọng về quốc phòng, nội địa, thương mại và ngoại giao.
Marino Murillo, đứng đầu Ủy ban Cải cách của Đảng Cộng sản và từng là một trong những phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, là người duy nhất trong năm lãnh đạo cao cấp không có tên trong đội hình mới.
Cũng theo báo tiền phong đưa tin, sau khi chuyển giao quyền lực cho ông Miguel Diaz-Canel, 58 tuổi, hồi tháng 4 năm nay, ông Raul Castro, 86 tuổi, tuy không giữ chức Chủ tịch nước, nhưng vẫn đang đứng đầu ủy ban soạn thảo những thay đổi của hiến pháp.
Truyền hình Cuba đưa tin, hiến pháp mới của Cuba vẫn nhắc lại rằng, hệ thống xã hội chủ nghĩa của Cuba không thể thay đổi, đảng Cộng sản Cuba là đảng hợp pháp duy nhất và đóng vai trò tiên phong trong các vấn đề của đất nước.
Nét nổi bật trong bản dự thảo hiến pháp lần này là giới hạn độ tuổi và nhiệm kỳ của Chủ tịch nước, trong đó Chủ tịch nước không được quá 60 tuổi ở nhiệm kỳ đầu tiên và không được giữ chức này quá hai nhiệm kỳ liên tục. Hệ thống chính quyền mới cũng có sự phân chia quyền lực cấp cao. Chủ tịch nước sẽ không trực tiếp điều hành Hội đồng Bộ trưởng, mà công việc này do Thủ tướng đảm nhiệm. Chủ tịch Quốc hội sẽ chủ trì Hội đồng nhà nước, điều này cho phép người đảm nhận chức danh này có quyền lực rất lớn. Nếu dự thảo được thông qua, Quốc hội sẽ là cơ quan quyền lực cao nhất thực thi hiến pháp.
Ðối với vấn đề này, thư ký Hội đồng Nhà nước Cuba Homero Acosta đã dành nhiều thời gian giải thích trước quốc hội rằng, Chủ tịch nước sẽ không phải là một chức danh hình thức, bởi lẽ Chủ tịch nước là người sẽ bổ nhiệm Thủ tướng trước quốc hội. Ðiều không thay đổi là chức danh Chủ tịch nước sẽ vẫn do Quốc hội bầu ra.
Một sự thay đổi lớn của dự thảo hiến pháp là mang lại sự công nhận pháp lý lớn hơn cho các doanh nghiệp nhỏ của Cuba và công nhận tài sản tư nhân, nhưng vẫn “giữ nguyên các nguyên tắc cơ bản của quyền sở hữu xã hội chủ nghĩa”. Ngoài ra, theo Tribune News Service, hiến pháp sửa đổi này cũng xác định hôn nhân là “sự hợp nhất đông thuận giữa hai người, bất kể giới tính”, điều này đã mở đường cho hôn nhân đồng giới.
Sau đợt cải tổ Hiến pháp mới này, chúng ta sẽ được chứng kiến một Cuba hoàn toàn mới. Đây là điệu kiện vô cùng thuận lợi để Cuba tiến tới hội nhập với thế giới.
Bài viết: Cuba muốn từ bỏ chủ nghĩa cộng sản?
Nguồn tổng hợp
